İşverenlikçe, İş Kanunu ve ilgili mevzuat hükümleri ile işyeri kurallarını hatırlatmak, işçiyi hatalı davranışlardan ve işyeri düzeni ve disiplinini bozan hareketlerinden vazgeçirmek için ikaz edebilir. İşyerinde gerçekleşen bazı tatsız olaylar, işçinin görevini yerine getirmemesi, sorumsuz davranışları, devamsızlığı, 4857 sayılı İş Kanunu 25/2. Maddesine aykırı haller nedeniyle ihtarlar verilebilir. İşveren tarafından işçinin, iş sözleşmesini fesh edilmesinde en önemli dayanaklardan biri yazılı ihtarlar verilmesidir.
Uyarıların bir olaya ya da duruma/davranışa bağlı olması gerekmektedir. Bu konu ile ilgili İş Kanununda açık bir hüküm bulunmamakla birlikte 4857 sayılı İş Kanununun Madde 19’da, işçinin sözleşmesini feshetmek isteyen işveren işçi hakkında bir iddiada bulunmuşsa ,işçinin savunmasının alınması gerektiği belirtilmiştir. Uyarı Verme Sürecinde yapılan tüm bildirimler resmi makamlara ve Yargı nezdinde ispat niteliği taşımaktadır.
İhtar Süreçleri Özet Olarak Aşağıda Sıralanmıştır:
1- Olay Tespit Tutanağı
Uyarıyı veya iş sözleşmesinin feshini gerektiren olay gerçekleştiğinde, durumu ilgili mercilere aktaracak “Olay Tespit Tutanağı” oluşturulması gerekmektedir. Bu tutanak, olay anında orada bulunan işçilerin imzasının olduğu (özellikle bordro tanıkları olarak bilinen işyeri çalışanlarının imzasının olması), olayı olduğu gibi aktaran bir tespit formudur. Tutanak hazırlandıktan sonra feshe yetkili mercii/işveren/işveren vekiline iletilir.
2- Savunma Talep Yazısı ve Personelin Savunması:
İşveren olay tespit tutanağından yola çıkarak işçiden yazılı savunması talep etmek için “Savunma Talep Yazısı” oluşturmalıdır. Bu savunma yazısı personele yapılan bir bildirim olduğu için imza karşılığında personele teslim edilmelidir. Bu kural İş Kanunu Madde 109’da düzenlenmiştir. Savunma talep yazısında işçiye savunmasını vermesi için makul bir süre tanınmalıdır
3- İşçinin ifadeden Kaçınma Durumu:
Bu noktada bazı işçiler olayla ilgili savunmalarını yazarak ilgili mercie iletmekte, bazıları ise ifadeden kaçınmaktadır. Yazılı savunma vermek istemeyen personel için yapılması gereken 4857 Sayılı İş Kanunu Madde 109’da belirtildiği gibi “imzadan imtina ettiği” zaman itibariyle bu durumun bir tutanakla tespitidir.
4- İşçiye verilecek Uyarı :
Uyarı yazısı işçinin savunmasına karşılık olarak yazılır. Bu nedenle işçinin yazılı savunmasında olayla ilgili gerekçeleri çok önemlidir. Uyarı yazısı bu gerekçeler dikkate alınarak adil bir şekilde hazırlanmalıdır. Uyarı yazısı da personele imza karşılığında teslim edilir. Bu savunma sonrasında sözleşmenin feshine karar verilmişse uyarı yazısı oluşturulmaz, iş sözleşmesinin fesih bildirimi tebliğ edilir.
